Türkiye’de kredi dinamikleri değişiyor. Merkez Bankası’nın ticari kredilerde sıkılaşma hamleleri, reel sektörü zorlarken bireysel ihtiyaç kredileri hız kesmeden büyümeye devam ediyor. BDDK verilerine göre, 28 Şubat itibarıyla ihtiyaç kredileri 1.51 trilyon liraya ulaştı. Yıllık bazda artış yüzde 46,8’e çıkarken, yalnızca iki ayda yüzde 6,23’lük bir büyüme kaydedildi. Buna karşın TL ticari kredi büyümesi yüzde 20,2’de kalırken, yabancı para kredilerdeki büyüme yüzde 33,2 olarak gerçekleşti.
TİCARİ KREDİLERDE SIKILAŞMA, İHTİYAÇ KREDİLERİNDE SERBESTLİK
Merkez Bankası’nın mart ayı Para Politikası Kurulu (PPK) kararlarında, kredi büyümesi ve iç talep üzerindeki etkiler ön plana çıktı. Ticari kredilerde sıkılaşma adımları genişletilirken, tüketici kredileri için henüz yeni bir düzenleme getirilmedi. İhtiyaç kredilerinde aylık yüzde 2 büyüme sınırı uzun süredir korunurken, BDDK tarafından vade sınırları genişletildi.
AYLIK BÜYÜME YÜZDE 3’Ü AŞTI
Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine göre BDDK’nın aldığı tedbirlere rağmen, ihtiyaç kredileri ticari kredilere kıyasla çok daha hızlı büyüyor. Kredi kartları ve kredili mevduat hesaplarındaki faiz oranlarının yüzde 5 seviyesinde sabit kalması ve limitlerin dolması, bireyleri ihtiyaç kredilerine yöneltti. BDDK verilerine göre, şubat ayında ihtiyaç kredilerindeki aylık büyüme yüzde 3,37 ile sınırların üzerinde gerçekleşti. Ocak ayında yüzde 3,07, Aralık 2024’te ise yüzde 4,2’lik artış kaydedildi.
KAMU BANKALARI ÖNCÜ ROL ÜSTLENİYOR
İhtiyaç kredisi büyümesinde kamu bankaları başı çekiyor. Kamu mevduat bankalarındaki ihtiyaç kredi bakiyesi 368,8 milyar liraya ulaşırken, yıllık bazda nominal artış yüzde 68,06 olarak gerçekleşti. Reel büyüme ise yüzde 20,86’ya ulaştı. Şubat ayında kamu bankalarındaki ihtiyaç kredisi artışı yüzde 5,54 olurken, ocakta yüzde 5,77, Aralık 2024’te ise yüzde 8,6 seviyesinde oldu.
YABANCI MEVDUAT BANKALARINDA SINIRA YAKIN ARTIŞ
Yabancı mevduat bankalarında ise ihtiyaç kredileri daha kontrollü bir şekilde büyüdü. Son bir yılda nominal yüzde 46,77, reel yüzde 5,55 büyüme kaydeden ihtiyaç kredileri, 482,9 milyar liraya ulaştı. Şubat ayında yabancı mevduat bankalarındaki büyüme yüzde 2,43, ocakta yüzde 2,03, Aralık 2024’te ise yüzde 3,4 seviyesinde gerçekleşti. Yerli özel bankalarda ise ihtiyaç kredi bakiyesi 637,16 milyar liraya ulaşırken, yıllık büyüme nominal yüzde 38,24, reel olarak ise yüzde 0,6 gerileme gösterdi.
İHTİYAÇ KREDİSİ FAİZLERİ YÜZDE 3,41-5,25 ARASINDA
Bankaların açıkladığı faiz oranlarına göre ihtiyaç kredisi faizleri aylık yüzde 3,41 ile 5,25 arasında değişiyor. Bazı bankalar mart ayıyla birlikte faiz oranlarını 0,2 puan artırırken, Merkez Bankası verilerine göre ihtiyaç kredi faizleri yüzde 64,76 seviyesine yükseldi. Şubat sonunda yüzde 63,11 olan faiz oranı, 1,65 puanlık bir artış gösterdi. Ancak, Aralık 2024’te başlayan politika faiz indirimleri nedeniyle, ihtiyaç kredi faizleri ocak ayındaki yüzde 72,5 seviyesinden yaklaşık 8 puan düşerek mevcut seviyelerine geriledi.
